در این بلاگ می‌توانید درباره مراحل مختلف تامین سرمایه بذرپاشی، تامین سرمایه سری A تا تامین سرمایه سری B تا نهایتا تامین سرمایه سری E بیاموزید. در بلاگ قبل به ۵ مرحله شروع یک استارت‌آپ پرداختیم، شما می‌توانید در اینجا به مطالعه آن بپردازید.

بنیانگذار Startups.com و Fundable ویل شروتر می‌گوید: تامین مالی «سرگرم» کننده نیست.

تامین و افزایش سرمایه سهامی برای استارتاپ شما فرآیندی طولانی، دشوار و اغلب با احساس شکست همراه است. با این حال، اگر موفق شوید از پیچ سخت تامین مالی با موفقیت و دست پر عبور کنید، می‌توانید به رشد استارت‌آپ‌تان کمک کنید و تبدیل به آن چیزی شوید که رویایش را داشته‌اید.

یکی از چالش‌های عمده‌ای که بنیان‌گذاران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند این است که مدت زمان دور تامین مالی بیشتر از زمان مدنظرشان طول می‌کشد.این در حالی‌ست که حتی اگر یک بنیانگذار نسبت به سودآور و مناسب بودن استارت‌آپ شما آگاه باشد، اما متقاعد کردن سایر سرمایه‌گذاران برای سرمایه گذاری خوب و تاثیرگذار مسلما کار ساده‌ای نخواهد بود.

جنی لفکورت بنیانگذار و مشاوری که بیش از 100 میلیون دلار سرمایه جذب کرده‌است، می‌گوید «اگر بخواهیم به‌صورت کلی تخمین بزنیم، برای اینکار [تامین سرمایه] بین سه تا چهار ماه طول می کشد و باید اجازه دهید که این مدت زمان سپری شود».« بسته به اندازه تامین سرمایه، موفقیتتان در اهدافی که دارید، افراد نزدیک به شما و اهدافی که دارید، همه و همه می‌توانند از دلایل کاهش زمان این دوره باشند.»

با این حال، ممکن است بازه پیدا کردن سرمایه‌گذار طولانی‌تر شود، به ویژه در مواقعی که امر سرمایه گذاری محدودتر و با اطمینان کمتری همراه است، یعنی هنگامی که جهان پرسرعت سرمایه‌گذاری خطرپذیر با سرعت کندتری حرکت می‌کند، اقدام به تامین سرمایه کنید.

در طی مدت [کاهش سرمایه‌گذاری و سرمایه پذیری]، بسیاری از استارت‌آپ‌ها در موجه با این کاهش یا قطع شدن کلی سرمایه احساس خطر می‌کنند. بنیانگذاران همچنین پس از مدتی درمی‌یابند که انجام همزمان دو کار دشوار است! یعنی همزمان نمی‌توان به مدیریت شرکت و جستوجوی سرمایه گذار پرداخت.

یکی دیگر از چالش‌های تامین سرمایه سهامی این است که حالا دیگر افراد بیشتری در اداره شرکت شما دخیل‌اند و نقش دارند. این موضوع احتمالا برای شمایی که تا قبل از واگذاری سهامتان برای دریافت سرمایه با یک تیم صمیمی و فضایی دوستانه شروع به کار کرده‌اید دشوار باشد. در سرمایه گذاری‌هایی که بخشی از سهام شرکتتان را واگذار می‌کنید این سرمایه‌گذاران معمولاً نه تنها مالک بخشی از امور مالی آن استارتاپ‌اند، بلکه انتظار دارند که در مورد نحوه انجام کارها نیز اظهار نظر کنند. در موارد حاد، آن‌ها حتی ممکن است تصمیم به برکناری بنیانگذار استارت‌آپ بگیرند، همان اتفاق معروفی که برای بنیانگذار اوبر، تراویس کالانیک افتاد.

شروتر می‌گوید: «پیگیری تامین سرمایه سهامی بدان معنی است که در ازای پولی که اکنون سرمایه‌گذاری می‌کنند، سرمایه‌گذاران بخشی از سهام شرکت شما را دریافت می‌کنند و از آن پس عملکرد استارتاپ با پیشرفت همراه می‌شود». «هر چند که واگذاری سهام  یکی از پرتقاضاترین و در عین حال بشدت محدودترین نوع است اما به هر حال یکی از انواع سرمایه برای کارآفرینان است. به عبارت ساده، تعداد سرمایه‌گذارانی که از طریق دریافت سهام سرمایه گذاری می‌کنند و آماده گذاشتن سرمایه‌شان هستند بسیار اندک هستند و بنیانگذارانی که ایده‌هایی برای تأمین سرمایه دارند 1000 برابر بیشترند. نابرابری این عداد در عرضه و تقاضا به عرضه آن مربوط می‌شود.

اما با وجود این چالش‌ها، هزاران استارتاپ هر ساله اقدام به جمع آوری سرمایه می‌کنند، بدان معنی که پاداش‌های بالقوه از تقلاها و ریسک‌های تضمین شده بالاتر هستند. در اینجا کلیاتی از آنچه که بنیانگذاران استارتاپ‌ها می‌توانند در هر مرحله از تامین سرمایه سهامی انتظار داشته باشند آمده است.

تامین سرمایه قبل از بذرپاشی

تامین سرمایه قبل از بذرپاشی، ابتدایی ترین مرحله تأمین سرمایه است، آنقدر زود که بسیاری از افراد آن را در چرخه تأمین سرمایه نمی‌گنجانند.

در این مرحله، بنیانگذاران با تیمی بسیار کوچک (یا حتی خودشان) همکاری‌ می‌کنند و یک نمونه اولیه یا طرح اثبات‌ایده تهیه می‌کنند. پول برای تأمین سرمایه در مرحله قبل از بذرپاشی، معمولاً از طرف خود بنیانگذاران، خانواده‌ها، دوستان و خانواده، یک سرمایه‌گذار فرشته یا یک انکوباتور تأمین می‌شود.

تامین سرمایه قبل از بذرپاشی بخش نسبتاً جدیدی از چرخه عمر استارتاپ است، بنابراین به سختی می‌توان گفت که بنیان گذار چه مقدار پول را انتظار دارد که در دوره قبل از بذرپاشی جمع‌آوری کند.

تامین سرمایه بذرپاشی

تامین سرمایه بذرپاشی چیست؟

اولین پولی که بسیاری از شرکت‌ها دریافت می کنند خواه به سمت تامین سرمایه سری A پیش بروند یا خیر تامین سرمایه بذرپاشی است. (بعضی از استارتاپ‌ها ممکن است تامین سرمایه قبل از بذرپاشی را انجام دهند تا به جایی برسند که بتوانند دور تامین سرمایه سنتی بذرپاشی را انجام دهند، اما همه شرکت‌ها این کار را انجام نمی‌دهند).

این نام کاملا توصیفگر خودش است: این سرمایه، بذری است که (با دیدی مثبت) باعث رشد شرکت می‌شود. از تامین سرمایه بذرپاشی برای به حرکت در آوردن استارتاپ از مرحله ایده تا انجام اولین گام‌ها، مانند توسعه محصول یا تحقیقات بازار، استفاده می‌شود.

تامین سرمایه به روش بذرپاشی ممکن است از طریق خانواده و دوستان، سرمایه گذاران فرشته، انکوباتور و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیری که بر روی استارت‌آپ‌های بسیار نوپا تمرکز می‌کنند صورت بگیرد. در این مرحله، سرمایه گذاران فرشته احتمالا متداول ترین نوع سرمایه‌گذاران هستند.

دقیقا همین مرحله می‌تواند نقطه پایان فعالیت بسیاری از استارتاپ‌ها باشد. اگر به هر دلیلی استارتاپ‌ها نتوانند قبل از تمام شدن سرمایه و دارایی موجودشان کشش و سرمایه جذب کنند تعطیل خواهند شد.

البته نا گفته نماند که برخی از استارتاپ‌ها علاقه‌ای به تامین سرمایه بیشتر ندارند و با سطح سرمایه‌ای که از طریق بذرپاشی به‌دست می‌آورند به اندازه کافی برایشان کافی است و یا اینکه می‌توانند بدون سرمایه گذاری بیشتر رشد کنند. بنابراین تصمیم می‌گیرند که دورهای تامین سرمایه را در این مرحله متوقف می‌کنند.

تامین سرمایه سری A

دور تامین سرمایه سری A چیست؟

هنگامی که یک استارتاپ از مرحله بذرپاشی عبور می‌کند و نوعی توجه و سرمایه پذیری به دست می‌آورد از نظر تعداد کاربران یا درآمد یا بازدیدها یا هر شاخص عملکردی کلیدی (KPI) دیگری که تعیین شده برای دور تامین سرمایه سری A آماده می‌شود تا برای رفتن به مرحله بعد کمک دریافت کنند. KPI مخفف عبارت Key Performance Indicator و به معنای شاخص کلیدی عملکرد و نوعی متغیر قابل اندازه‌گیری است که نشان می‌دهد چگونه یک شرکت به اهداف کلیدی کسب‌وکار خود رسیده است.

در دور سری A، انتظار می‌رود که استارتاپ‌ها برنامه‌ای برای توسعه مدل کسب و کار داشته باشند، حتی اگر هنوز آن را ثابت نکرده باشند. همچنین از آن‌ها انتظار می‌رود که از پول جمع‌آوری شده برای افزایش درآمد استفاده کنند.

نا گفته نماند که سرمایه گذاری در دوره A بیشتر و قابل توجه‌تر از تامین سرمایه به روش بذر پاشی است.

در این مرحله سرمایه گذاران علاقه و توجه بیشتری برای سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند. اینکه ایده عالی داشته باشید تنها کافی و قابل قبول نیست. بنیان‌گذار استارتاپی باید بتواند ثابت کند که ایده عالی که در سر دارد نهایتا می‌تواند شرکت بزرگ و موفقی را رقم بزند.

باید توجه داشته باشید که محور تامین سرمایه دورهای سری A توسط یک سرمایه گذار هدایت می‌شود. جذب اولین سرمایه گذار بسیار ضروری است زیرا بنیان‌گذاران اغلب متوجه می‌شوند که پس از انجام اولین سرمایه گذاری سایر سرمایه گذاران مشتاق و به صف می‌شوند. با این حال باید توجه داشته باشید که از دست دادن اولین سرمایه گذار هم به همین میزان برای مجموعه شما خطرناک است. زیرا پس از دست دادن اولین سرمایه گذارانتان ممکن است سایر سرمایه گذاران نیز پا پس بکشند.

در تامین سرمایه A بیشتر سرمایه گذاران شرکت‌های سرمایه گذار خطر پذیر هستند و علاوه بر آن‌ها سرمایه گذاران فرشته نیز مشارکت می‌کنند. هرچند که شیوه معمول جذب سرمایه در سری A سرمایه گذاران خطر پذیر و سرمایه گذاران فرشته هسند اما ناگفته نماند که شرکت‌های بیشتری از تامین سرمایه جمعی سهامی برای سری A خود استفاده می‌کنند.

سری A نقطه‌ای است که در آن بسیاری از استارتاپ‌ها معمولا ناموفق هستند . در پدیده‌ای که به «کرانچ سری A» یا Series A crunch معروف است، حتی استارتاپ‌هایی که با موفقیت دوره بذرپاشی خود را طی کرده‌اند اغلب در تأمین دور سری A مشکل دارند.

بر اساس گزارش شرکت CB Insights تنها 46 درصد از شرکت‌های استارتاپی که تامین سرمایه بذرپاشی را انجام داده‌اند، دور دیگری را انجام می‌دهند. این بدان معنی است که این جا نقطه پایانی برای اکثر استارتاپ‌های بسیار نوپا است.

تامین سرمایه سری B 

دور تامین سرمایه سری B چیست؟

استارتاپی که موفق به دستیابی به  مرحله تامین سرمایه سری B می‌رسد توانسته است با موفقیت محصول و بازار مناسب خود را یافته و باید به گسترش آن بپردازد.

سوال مهم و چالش برانگیز در اینجا این است: آیا می توانید کاری کنید که شرکتتان  در مقیاسی بزرگتر به  فعالیت بپردازد؟ آیا می توانید افزایش کاربر داشته باشید و از ۱۰۰ کاربر به ۱۰۰۰ کاربر پیشروی کنید؟ ۱ میلیون کاربر چطور؟

گسترش پس از دور تامین سرمایه سری B تنها شامل به دست آوردن مشتریان و کاربران بیشتر نیست. در اسن دوره تیم شما نیز رشد می‌کند. این رشد لازمه ادامه حیات شماست زیرا به همان اندازه که رشد می‌کنید باید بتوانید به مشتریانتان سرویس‌دهی مناسبی داشته باشید.

برای آن‌که استارتاپ شما جنبه رقابتی داشته باشد نیاز دارید که افراد مناسب با توجه به جایگاهشان را استخدام کنید. با توجه به رشد و گسترش شرکتتان دیگر یک فرد قادر نخواهد بود که همه مسئولیت‌ها را به تنهایی انجام دهد.

تامین سرمایه سری B معمولا از طرف شرکت‌های سرمایه گذار خطر پذیر صورت می‌گیرد، این سرمایه گذاران اغلب همان افرادی هستند که سرمایه‌گذاری سری قبل را هدایت کرده‌اند.از آنجایی که هر دور تامین سرمایه با ارزش گذاری جدیدی برای استارتاپ  همراه است، سرمایه‌گذاران قبلی اغلب تصمیم می‌گیرند که مجددا سرمایه‌گذاری کنند تا اطمینان حاصل کنند که سرمایه‌گذاری شان همچنان قابل توجه است.

در این مرحله شرکت‌ها ممکن است توجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیری را نیز که در استارتاپ های مرحله ‌آخر سرمایه گذاری می‌کنند جلب کنند.

تامین سرمایه سری C

دور تامین سرمایه سری C چیست؟

شرکت‌هایی که به مرحله تامین سرمایه سری C ورود می‌کنند، عملکرد بسیار خوبی دارند و آماده گسترش محصولاتشان و ورود به بازارهای جدید، تصاحب کسب‌وکارهای دیگر یا توسعه محصولات جدید هستند.

معمولاً شرکت‌های سری C به دنبال این‌اند که کالای خود را از مرزهای کشورهای خود صادر کنند و به بازار بین‌المللی دست یابند. آن‌ها همچنین ممکن است به دنبال افزایش ارزش گذاری خود قبل از عرضه عمومی اولیه (IPO) یا تصاحب شدن باشند. به اولین روزی که سهام ان شرکت در بورس برای عموم مردم عرضه می‌شود، عرضه عمومی اولیه (initial public offering) یا به طور عامیانه عرضه اولیه می گویند.

شروتر می گوید: «هنگامی که محصول ساخته شده توسط شرکت در بازار محبوب و شناخته شده می‌شود، آن موقع است که بانکداران سهام و سرمایه‌گذاری خصوصی ظاهر می شوند». «این افراد به دنبال ریسک زیادی نیستند و این کار را به سرمایه گذاران فرشته و شرکت‌های سرمایه گذاری خطرپذیر واگذار می کنند. آنها به دنبال این هستند که مبالغ هنگفتی را در شرکت‌هایی که همین حالا موفق هستند سرمایه‌گذاری کنند تا به آن‌ها در حفظ موقعیت رهبری‌شان کمک کنند».

سری C اغلب آخرین دور تامین سرمایه برای یک شرکت است، اگر چه برخی شرکت‌ها تا دورهای تامین سرمایه سری D و حتی سری E یا فراتر از آن پیش می‌روند.

با این حال، معمول‌تر این است كه دور سری C، آخرین تلاش برای آماده‌سازی شركت برای عرضه اولیه سهام (IPO) یا تصاحب باشد.

ارزشگذاری در این مرحله بر اساس امید و انتظارات شرکت‌ها انجام نمی‌شود بلکه براساس معیارهای دیگری صورت می‌گیرد. این شرکت چند مشتری دارد؟ درآمدش چقدر چیست؟ رشد فعلی و مورد انتظار این شرکت چقدر است؟

تامین سرمایه سری C معمولاً از طرف شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیری صورت می‌گیرد که در استارتاپ‌های مرحله آخر، شرکت‌های سهامی خاص، بانک‌ها و حتی صندوق‌های تامینی، سرمایه‌گذاری می کنند.

این مرحله، جایی در چرخه عمر استارتاپ است که در آن، موسسات مالی بزرگ ممکن است تصمیم به مشارکت بگیرند، زیرا شرکت و محصول‌شان اثبات شده است. سرمایه‌گذاران قبلی نیز ممکن است تصمیم بگیرند که سرمایه بیشتری را در مرحله سری C سرمایه‌گذاری کنند.

تامین سرمایه سری D

دور تامین سرمایه سری D چیست؟

دور تامین سرمایه سری D کمی پیچیده‌تر از دورهای قبلی است. همانطور که گفته شد، بسیاری از شرکت‌ها تامین سرمایه شرکتشان را با سری C به اتمام می رسانند. با این حال، ممکن است شرکتی به دلایلی تصمیم به پیش روی تامین سرمایه تا سری تامین سرمایهD بگیرد.

دلیل اول، مثبت است: شرکت ممکن است قبل از تصمیم گیری برای رفتن به مرحله IPO، به دنبال فرصت جدیدی برای گسترش باشد و برای رسیدن به نقطه مورد نظرش به تقویتی دیگر نیاز داشته باشد. بسیاری از شرکت‌ها دورهای تامین سرمایه سری D (یا فراتر از آن) را برای افزایش ارزش خود قبل از عمومی شدن انجام می‌دهند. از سوی دیگر، برخی از شرکت‌ها مایل‌اند مدت بیشتری نسبت به آنچه که معمول است خصوصی بمانند. هر یک از این دلایل، دلایل مثبتی برای تامین سرمایه سری D هستند.

دلیل دوم، منفی است: این شرکت انتظارات ایجاد شده را پس از تامین سرمایه دور سری C خود برآورد نکرده است. این دور، «دور پایینی» نامیده می‌شود و به زمانی اشاره دارد که یک شرکت با ارزش‌گذاری پایین‌تری نسبت به دور قبلی تامین سرمایه‌ خود، تامین سرمایه می‌کند.

هرچند که دور پایین می‌تواند به عبور از بحران و شرایط دشوار پیشامده کمک کند، اما باعث کاهش ارزش سهام شرکت می‌شود. پس از تامین سرمایه دور پایین، بسیاری از استارتاپ‌ها تامین سرمایه مجدد برایشان دشوار می‌شود، زیرا اعتماد به توانایی آن‌ها برای تحقق وعده‌هایشان از بین رفته است. فراموش نشود که دور پایین باعث کاهش سهام بنیان‌گذار می‌شود و با این کاهش سهام روحیه کارمندان را تضعیف می‌کند و پیشرویشان را دشوار می‌سازد..

دورهای سری D معمولاً توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تأمین سرمایه می‌شوند. مبلغ جمع‌آوری شده و ارزش گذاری‌ها بسیار متفاوت هستند، به ویژه به این دلیل که تعداد خیلی کمی از استارتاپ‌ها به این مرحله می‌رسند.

تامین سرمایه سری E

دور تامین سرمایه سری E چیست؟

اگر تعداد شرکت‌هایی که به دور تامین سرمایه سری D می‌رسند محدوند، شرکت هایی‌که به تامین سرمایه سری E می‌رسند بسیار کمتر است. شرکت‌هایی که به این نقطه می‌رسند غالباً به دلایل ذکر شده در دور تامین سرمایه سری D، تامین سرمایه می‌کنند: آن‌ها نتوانسته‌اند انتظارات را برآورده کنند؛ آن‌ها مایلند مدت طولانی تری را خصوصی بمانند؛ یا اینکه آن‌ها قبل از عمومی شدن، به اندکی کمک بیشتر نیاز دارند.

انواع دیگر تامین سرمایه برای استارتاپ ها

در حالی که تامین سرمایه سهامی گزینه‌ای محبوب برای استارتاپ‌ها، به ویژه استارتاپ‌های فنی است، اما با این حال تامین سرمایه سهامی تنها گزینه برای تامین سرمایه نیست.

در حقیقت، بنیان‌گذار می‌تواند به روش‌های مختلفی و متنوعی برای جمع آوری سرمایه استارت‌آپ اقدام کند و برخی از کارشناسان معتقدند بهتر است از ترکیبی از روش‌های جمع اوری سرمایه استفاده شود، از جمله:

سرمایه گذاری خطرپذیر و تامین سرمایه بذرپاشی سریالی: A و B و C و D و E

تامین سرمایه جمعی

وام‌های کسب‌وکارهای کوچک

کمک‌های مالی کوچک

سرمایه‌گذاران خصوصی

سرمایه‌گذاران فرشته

منبع